بازاری بی‌جان در برابر سیاست های بی اثر
به گزارش خبرنگار اقتصادروا، بورس تهران امروز چهارشنبه ۱۸ تیر ۱۴۰۴ با افت محسوس شاخص‌ها به کار خود پایان داد. شاخص کل با کاهش ۲۰٬۸۷۲ واحدی (۰.۷۹٪) در سطح ۲٬۶۳۷٬۳۶۵ واحد ایستاد. شاخص هم‌وزن نیز با ریزش ۹٬۰۷۲ واحدی (۱.۰۹٪) به ۸۲۷٬۰۲۶ واحد رسید. شاخص کل فرابورس هم با افت ۱۷۵ واحدی تا سطح ۲۴٬۴۷۶ واحد پایین آمد. افت هم‌زمان سه شاخص اصلی، آن هم پس از دو روز پرنوسان و در شرایطی که فضای خبری و سیاسی همچنان پرابهام است، نشان می‌دهد که فشار فروش در اغلب گروه‌ها تداوم داشته و اعتماد ازدست‌رفته سرمایه‌گذاران هنوز بازنگشته است.
در چنین فضایی، ارزش معاملات خرد امروز به حدود ۶.۳ همت رسید؛ عددی که نه حاصل بازگشت اعتماد، بلکه بیشتر بازتاب افزایش فشار فروش و خروج پول حقیقی از بازار است. بررسی رفتار معامله‌گران خرد نشان می‌دهد که سرانه فروش حقیقی‌ها با ۵۸.۱ میلیون تومان، همچنان فاصله معناداری با سرانه خرید ۳۴.۲ میلیون تومانی دارد. این اختلاف، نشانه‌ای از تداوم رفتار محتاطانه سرمایه‌گذاران و ترجیح نقدشوندگی به ریسک‌پذیری در شرایط مبهم فعلی است.
پیش‌گشایش بازار نیز به‌خوبی بازتاب‌دهنده‌ی این وضعیت بود. بیش از ۶ همت صف فروش در آغاز معاملات شکل گرفت و صندوق‌های اهرمی با صف فروش‌های سنگین‌تری نسبت به روزهای گذشته وارد بازار شدند. هرچند در میانه‌ی بازار، تحرکات محدود حقوقی‌ها در خرید برخی از صندوق‌های اهرمی مانند اهرم، بیدار و شتاب مشاهده شد، اما این اقدامات نتوانستند روند کلی بازار را تغییر دهند. صفوف فروش همچنان غالب بودند و فشار روانی حاصل از ریزش‌های اخیر، اجازه‌ی شکل‌گیری یک جریان تقاضای پایدار را نداد.
در حاشیه معاملات امروز، برخی تحرکات مثبت در نمادهای بانکی، پالایشی و نرم‌افزاری مشاهده شد؛ از جمله سبزپوشی شپنا با حمایت حقوقی‌ها و رشد فملی که عمدتاً توسط حقیقی‌ها خریداری شد. افزایش نسبی تقاضا در گروه بانکی و ثبت صف خرید در چند نماد نرم‌افزاری، هرچند نشانه‌هایی محدود و موقت، اما بارقه‌هایی از تحرک در میانه بازار را ایجاد کرد. با این حال، این تحرکات مقطعی نتوانستند بر کلیت فضای سرد بازار غلبه کنند. صف فروش ذوب نیز در دقایق پایانی با ورود حقیقی‌ها جمع‌آوری شد، اما روند غالب بازار همچنان تحت فشار عرضه باقی ماند.
از سوی دیگر، اخبار سیاسی و اقتصادی اثرگذاری که بتوانند جهت بازار را تغییر دهند، همچنان محدود و مبهم‌اند. اظهارات ضد و نقیض در حوزه سیاست خارجی، از جمله پیام‌های ادعایی از سوی آمریکا و تکذیب رسمی درخواست مذاکره، فضای انتظار و بلاتکلیفی را تشدید کرده است. در حوزه داخلی نیز، افزایش نرخ بلیت توسط حآفرین، عرضه عمده سهام وسدید، و برخی توقف‌های نمادها به دلیل برگزاری مجامع، بیشتر نشانه‌هایی از تحرکات عادی و بدون اثرگذاری جدی بر انتظارات بازار بوده‌اند. در چنین فضایی، انتقادها از سیاست‌گذاری‌های ناکارآمد و تأخیر در اقدامات حمایتی نیز شدت گرفته و بازار را در وضعیتی معلق و بی‌جهت رها کرده‌اند.
ترکیب نمادهای معامله‌شده امروز نیز تصویر روشنی از جو غالب بازار ارائه می‌دهد. از میان ۶۳۳ نماد فعال، تنها ۸۶ نماد در محدوده مثبت قرار گرفتند و در مقابل، ۴۷۹ نماد با افت قیمت مواجه شدند. همچنین صف خرید تنها در ۲۲ نماد شکل گرفت، در حالی که ۳۲۷ نماد در صف فروش قفل بودند. در میان نمادهای با ارزش معاملات بالا، نام‌هایی چون "وبملت"، "فولاد" و "آلومینا" به چشم می‌خورد. از نظر تأثیر بر شاخص، "فملی" و "فارس" نقش حمایتی داشتند، اما "نوری" و "فولاد" با اثر منفی خود، فشار بیشتری به شاخص کل وارد کردند.
در میانه فضای سنگین فروش در بازار سهام، صندوق‌های طلا امروز رفتاری متفاوت داشتند و برخلاف صندوق‌های اهرمی، با تقاضای نسبتاً مثبت همراه شدند. این عملکرد، نشانه‌ای از تمایل بخشی از سرمایه‌گذاران به پناه بردن در دارایی‌های کم‌ریسک‌تر در روزهای پرابهام بازار است.
در مجموع، بازار امروز هم نشانی از بهبود نداشت. فشار فروش بالا، تقاضای ضعیف و نبود جریان مؤثر حمایتی، نشان داد که فضای بی‌اعتمادی همچنان ادامه دارد. تا وقتی سیاست‌های مؤثر اجرا نشوند و چشم‌انداز روشنی برای اقتصاد شکل نگیرد، نمی‌توان انتظار تغییر روند یا بازگشت سرمایه را داشت.
گزارش از: حنانه عباسی، کارشناس اقتصادی